ΡΑΨΩΔΙΑ Τ
Όταν αποχώρησε και ο τελευταίος από τους μνηστήρες, ο Οδυσσέας ζήτησε από τον Τηλέμαχο να πάρει και να κρύψει όλα τα όπλα της μεγάλης αίθουσας, σε κάποιο άλλο δωμάτιο.
Ο Τηλέμαχος πήρε μαζί με την Ευρύκλεια όλα τα όπλα σε ένα άλλο μέρος του παλατιού, και το έκαναν με τη μεγαλύτερη δυνατή μυστικότητα καθώς δεν έπρεπε να τους καταλάβουν οι δούλες, αφού ήταν γνωστό ότι κάποιες από εκείνες ήταν με το μέρος των μνηστήρων.
Ο μεταμφιεσμένος σε γέρο ζητιάνο Οδυσσέας πήρε την πρόσκληση της Πηνελόπης και την πλησίασε, για να ακούσει τον πόνο της. Η Πηνελόπη του διηγήθηκε με την ιστορία της, τον Τρωικό πόλεμο της που χώρισε την οικογένειά της στα δύο,αλλά και το τέχνασμα με το υφαντό της που δεν μπορούσε πλέον να ξελεγάλει τους μνηστήρες. Μετά ζήτησε όλα λαχτάρα από τον ξένο, αν έμαθε κάτι στα ταξίδια του για τον Οδυσσέα, τον βασιλιά της Ιθάκης.
Ο ζητιάνος της αποκρίθηκε ότι κάποτε πριν από δέκα χρόνια είχε απαντήσει τον Οδυσσέα στην Κρήτη, όπου είχε το σπιτικό του και ζούσε αρχοντικά. Μάλιστα είχε φιλοξενήσει τον βασιλιά της Ιθάκης για δεκαπέντε μέρες. Από εκείνη την εποχή είχε να μάθει για τον Οδυσσέα, όμως πρόσφατα άκουσε ότι ο Οδυσσέας βρισκόταν στην Θεσπρωτία, ετοιμάζοντας την επιστροφή του στην Ιθάκη.
Η καριά της Πηνελόπη πετάρησε από χαρά, αλλά ήταν επιφυλακτική καθώς και άλλες φορές είχε ακούσει ψεύτικες ιστορίες για τον Οδυσσέα, ότι τάχα ήταν καλά και ερχόταν στο σπίτι του. Μετά πρόσταξε την πιστή της Ευρύκλεια να πλύνει τα πόδια του φιλοξενούμενου και να τον οδηγήσει κάπου για να κοιμηθεί.
Ο γερο ζητιάνος ευχαρίστησε την βασίλισσα και ακολούθησε την Ευρύκλεια. Εκείνη έσκυψε για να πλύνει τα πόδια του σε ένα χάλκινο δοχείο νερού. Και τότε ξαφνιάστηκε καθώς αναγνώρισε ένα σημάδι στο γόνατο του ανθρώπου μπροστά της. Ήταν μια ουλή από δόντι αγριόχοιρου που γνώριζε από πολύ παλιά, και βρισκόταν στο γόνατο του άρχοντά της του Οδυσσέα. Η Ευρύκλεια έμεινε άφωνη, μα μόλις πήγε να ψελλίσει ότι αναγνώρισε τον Οδυσσέα εκείνος της έκανε νόημα να μείνει σιωπηλή. Η πιστή Ευρύκλεια τον αγκάλιασε όλο χαρά, προειδοποιώντας τον όμως ότι θα πρεπε να προσέχει καθώς αρκετές από τις δούλες υποστήριζαν τους μνηστήρες.
Η Πηνελόπη λίγο αργότερα κάλεσε και πάλι τον Οδυσσέα για να του ζητήσει να ερμηνεύσει ένα της όνειρο: Είχε τάχα είκοσι παχουλές χήνες που τις φρόντιζε στο παλάτι, και άξαφνα ένας αϊτός τις σκότωσε. Εκείνη ήταν απαρηγόρητη, όμως ο αϊτός της είπε με ανθρώπινη φωνή να σταματήσει να κλαίει. Ο Οδυσσέας συλλογίστηκε για λίγο και είπε στην Πηνελόπη ότι ο αϊτός έπρεπε να ήταν ο ίδιος ο Οδυσσέας που θα επέστρεφε στο παλάτι για να τιμωρήσει τους μνηστήρες, που συμβολίζονταν με τις χήνες.